Hidrokarbon piyasası alt üst

AKRAM BELKAÏD

Moskova’yı Ukrayna’nın işgalinden sonra cezalandırmak için ABD tarafından 6 Mart’ta kabul edilen stratejide belirtilen hedef, “Rus ekonomisinin ana damarı” olan petrol, gaz ve diğer enerji ürünlerinin Rusya’dan ithalatını yasaklamaktı. (1) Başkan Joseph Biden, “(Vladimir) Putin’in savaşının finansmanına katılmayacağız” dedikten sonra Amerikalı ithalatçıların satın alma sözleşmelerini feshetmek için 45 günleri olduğunu belirtti. Başta Almanya olmak üzere Avrupalılar, Rus (enerji) sevkiyatına olan bağımlılıklarından kurtulmak istediklerini açıklasalar da bu politikayı tam uygulamadılar. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, 8 Mart’ta “Bizi açıkça tehdit eden bir tedarikçiye güvenemeyiz” dedi. (2) Her iki durumda da sonuç değişmeyecektir: Her ne kadar Berlin, Ukrayna’da barışın ivedilikle sağlanmasının işgalden önceki eski düzene dönüşü sağlayacağını düşünse de Rusya’ya uygulanan petrol ve gaz ambargosu kati bir şekilde devam edecektir. Sonuç olarak dünya hidrokarbon ticaretinin baştan düzenlenmesi, batılıların yeni tedarikçi, Rusların da yeni müşteri bulması gerekmektedir.

Bu, Rusya’dan ithal ettiği ürünlerin yüzde 62’si enerji olan Avrupa için zorlu bir sınav. Yaşlı Kıta ortalama olarak petrol ihtiyacının yüzde 20’sini, doğalgazın yüzde 40’ını ve kömürün yüzde 50’sini Moskova’dan alıyor. Bölgenin ana ekonomik gücü olan Almanya ise tükettiği doğal gazın yüzde 55’ini (petrolün yüzde 42’sini ve kömürün yüzde 45’ini) Rusya’dan tedarik ettiği için Rusya’ya daha da bağımlı. Berlin, Rusya’dan ithal ettiği petrol ve kömür tedarikini yıl sonuna kadar kesmeye karar verdi. Ancak kısa vadede enerji ve ekonomik krize yol açabilecek sert (kamu aydınlatmasının azaltılması, ekonomik faaliyetlerin sınıflandırılması vb.) önlemler almadığı sürece aynı şeyi doğal gazda yapması mümkün değil. Fransa ise daha az risk altında çünkü Rusya’dan aldığı ham petrol, ülkenin petrol ithalatının yalnızca yüzde 8.7’sini, aldığı doğal gaz ise ülke ithalatınının yüzde 17’sini oluşturuyor.